ΚΥΠΡΟΣ: Κοιτίδα του Ελληνικού Αλφαβήτου και της Γνώσης 

στις Απαρχές του Ελληνισμού

Ο μύθος περί κυπρομινωικής γραφής - Ετεοκυπρίων και περί προελεύσεως του ελληνικού αλφαβήτου από το φοινικικό

Ποια είναι η ελληνική συλλαβική γραφή

Σάββας Παπαδόπουλος

"To  Καφεστιατόριο"

χώρος σταύθμευσης

Ιεράς Μονής Αγίου Νεοφύτου

Πάφος

spapadopoulos@cytanet.com.cy

Πολιτισμός στην Κύπρο από τη νεολιθική εποχή

Σύμφωνα με τη χρονολόγηση των διάφορων ευρημάτων της αρχαιολογικής σκαπάνης, ο πολιτισμός στην Κύπρο έχει να επιδείξει πανάρχαιες καταβολές, που εκτείνονται μέχρι τη νεολιθική περίοδο, δηλαδή την 8^η χιλιετηρίδα π. X.

Στον προϊστορικό οικισμό της Χοιροκοιτίας ο πρωτόγονος Κύπριος προβαίνει στην ανέγερση οργανωμένων οικιστικών μονάδων με αξιοθαύμαστη λειτουργική δομή και στο συνοικισμό Τέντα της Καλαβασού στη λεία επιφάνεια της εσωτερικής όψης ενός τοίχου βρέθηκαν ίχνη ζωγραφικής σύνθεσης, από την οποία διασώθηκαν δύο ανθρώπινες μορφές κόκκινου χρώματος, με υψωμένα τα χέρια[1].

Επιπλέον, τα ποικίλα ευρήματα που ανευρέθηκαν μαρτυρούν τη δεξιοτεχνία με την οποία ο πρωτόγονος Κύπριος διακοσμούσε τα πέτρινα αγγεία, αλλά και κατασκεύαζε πρωτόγονα κοσμήματα. Η προσπάθεια για καλύτερες συνθήκες ζωής και για ωραιότερη εμφάνιση φανερώνουν, τόσο τη θέληση, όσο και την ικανότητά του να δημιουργήσει πολιτισμό.

Και εδώ γεννιούνται δύο σημαντικά ερωτήματα σε σχέση με τον τίτλο της έρευνας:

1. Ποια μπορεί να είναι η εξέλιξη αυτού του πρωτόγονου πολιτισμού, ο οποίος προηγείται κατά 4.000 χρόνια της εμφάνισης του καλούμενου ινδοευρωπαϊκού πολιτισμού;
2. Εάν η λογική υπαγορεύει, ότι η γραφή κατάγεται από τις αρχικές απλές ζωγραφικές εικόνες, τότε ποια μπορεί να  είναι η συμβολή και η πορεία της ζωγραφικής αυτού του πολιτισμού στα 6.000 χρόνια, που μεσολάβησαν μέχρι το 2.000 π.Χ., οπόταν και εμφανίστηκε η κυπροσυλλαβική γραφή; 

Η καταγωγή του Ομήρου από την Παλαιά Σαλαμίνα (Σαλαμιού)

Αυτό, που πρωτίστως προκαλεί και που αναζητείται εδώ, δεν είναι ο τόπος καταγωγής του μεγάλου ποιητή, αλλά το απίστευτα για την αρχαία εκείνη εποχή υψηλό επίπεδο πολιτισμού που βρίσκεται κρυμμένο πίσω από την πατρίδα του.

Το γεγονός, ότι στα δύο Ομηρικά Έπη, την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, επικρατεί κυρίως η ιωνική διάλεκτος οδήγησε, τόσο τη Σμύρνη, όσο και τη Χίο να διεκδικήσουν την καταγωγή του Ομήρου. Η αδυναμία των επιχειρημάτων, καθώς και η έλλειψη μίας δυνατής, ζωντανής και αυθεντικής μαρτυρίας για την καταγωγή του ποιητή, σταδιακά οδήγησαν δεκάδες πόλεις να προστεθούν στον κατάλογο των πόλεων, που στηριζόμενες σε ισχνά επιχειρήματα ή σε στοιχεία με καθαρά μυθικό χαρακτήρα, διεκδίκησαν την καταγωγή του. Το γεγονός αυτό μας επιτρέπει να εικάσουμε, ότι η πατρίδα του καταστράφηκε και γι’ αυτό δεν προστάτευσε τη σπουδαία κληρονομιά της.

Για την πληθώρα των μαρτυριών, που θέλουν τον Όμηρο να κατάγεται από τη Σαλαμίνα της Κύπρου, και οι οποίες αντλούνται από μη Κύπριους συγγραφείς, ώστε να μην χαρακτηριστούν και αυτές ως ευσεβής πόθος, αναφέρομαι εκτενώς στο βιβλίο μου με τίτλο “H Σαλαμίνα της Πάφου - Μαρτυρίες και θεωρίες”[2].

Κοιτίδα της ελληνικής γνώσης η Κύπρος

Ενώ η επίσημη ιστορία θέλει τον Ελληνισμό να φθάνει στην Κύπρο με τον αποικισμό των Αχαιών (1.250 - 1.000 π.Χ.), εντούτοις η λογική προσέγγιση μιας σειράς γεγονότων καταδεικνύουν, ότι ο Ελληνισμός στην Κύπρο χάνεται στα βάθη της αρχαιότητος. Όσο αιρετικό κι αν αντηχεί, διαφαίνεται, ότι η Κύπρος υπήρξε κοιτίδα της γνώσης στις απαρχές του Ελληνισμού και γέννησε το ελληνικό αλφάβητο. Αυτή η γνώση μεταλαμπαδεύτηκε στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο, όπου ρίζωσε βαθιά, άνθισε και καρποφόρησε. Το γεγονός αυτό στηρίζει και η αναφορά του Ησυχίου[3] στο ομώνυμο λεξικό, όπου στο λήμμα “ομφαλός γης” αναφέρεται πρώτα η Πάφος και μετά οι Δελφοί.  

Έτσι, όταν μιλάμε για αποικισμό των Αχαιών, στην πραγματικότητα πρόκειται για  πηγαινοερχομό  στην  πατρώα γη.

Η Κύπρος κέντρο του “παγκόσμιου” εμπορίου

Η γεωγραφική θέση της Κύπρου την είχε καταστήσει κέντρο του εμπορίου, αφού βρίσκεται στο σταυροδρόμι των σπουδαιότερων αρχαίων πολιτισμών, ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί ως γέφυρα ανατολής και δύσης, αλλά ακόμη και ως συνδετικός κρίκος τριών ηπείρων. Έτσι, η όποια, σκόρπια ακόμη, γνώση συσσωρευόταν στο νησί μέσω των εμπόρων. Εδώ γινόταν η αξιολόγηση, το πάντρεμα, το μέστωμα και τέλος η αξιοποίηση της γνώσης. Αυτό συνέτεινε στο να ανεβεί ραγδαία το βιοτικό, το πολιτιστικό, αλλά και εμποροβιομηχανικό επίπεδο της Κύπρου, με αποτέλεσμα να εμφανιστεί πολύ επιτακτικά η αναγκαιότητα για γραφή.

 

Ως μαρτυρία για το υψηλό πολιτιστικό και εμποροβιομηχανικό  επίπεδο της Κύπρου μπορούμε να αναφέρουμε τα αποτελέσματα των ανασκαφών, που γίνονται τα τελευταία χρόνια στην περιοχή «Μαυροράχη» του χωριού Πύργος της Λεμεσού[4].

Οργανωμένη βιομηχανική μονάδα του 2.350 π.Χ.

Η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει στο φως την αρχαιότερη βιομηχανική μονάδα που λειτούργησε ποτέ στον κόσμο. Πρόκειται για μία ποικιλοπαραγωγική βιομηχανία, η οποία λειτούργησε σε έναν ενιαίο χώρο 4.000 τ.μ. από το 2.350 π.Χ. έως το 1.850 π.Χ. και που καταστράφηκε από σεισμό. Κάτω από τη στέγη της λειτούργησε το πρώτο εργαστήριο αρωματοποιίας στον κόσμο, καθώς και εργαστήριο παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων. 

Σε άλλα τμήματα λειτούργησαν  εργαστήρια  επεξεργασίας χαλκού, όπου εντοπίστηκαν στοιχεία καύσης ελαίου για υψηλή θερμοκρασία,  πράγμα το οποίο αναφέρεται ως μοναδικό εύρημα στον αρχαίο κόσμο. Λειτούργησαν, επίσης, εργαστήρια παραγωγής  ελαιολάδου, κρασιού και κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Εδώ εντοπίστηκαν υπολείμματα επεξεργασίας από το αρχαιότερο μετάξι, παλαιότερο ακόμη και από αυτό της Κίνας. Τέλος, λειτούργησε τμήμα κατασκευής χρωμάτων και από τα στοιχεία που ανευρέθηκαν  μαρτυρείται, ότι οι Έλληνες έβαφαν με πορφύρα μερικές εκατοντάδες χρόνια πριν από τους Φοίνικες.

Η γραφή στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο

Για να προσεγγίσουμε σωστά την κυπροσυλλαβική γραφή ή αλλιώς το κυπριακό συλλαβάριο, πρέπει πρώτα να δούμε τι συμβαίνει με το θέμα της γραφής στο σύνολο του ελλαδικού χώρου. Από τον ελλαδικό χώρο η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει στο φως διάφορες προαλφαβητικές γραφές, ιδιαίτερα από την Κρήτη, όπου είχαν και τη μεγαλύτερη διάδοση.

Η εικονογραφική ή αλλιώς ιερογλυφική γραφή

Μία από αυτές αποτελείται σε σημαντικό βαθμό από εικονικούς χαρακτήρες, γι' αυτό και ο Άγγλος αρχαιολόγος που την ανακάλυψε, ο Sir Arthur John Evans, την ονόμασε εικονογραφική ή αλλιώς ιερογλυφική. 

Δύο άλλες προαλφαβητικές γραφές, που έχουν έρθει στο φως την ίδια εποχή, παρουσιάζουν μια πιο σχηματοποιημένη μορφή, γι' αυτό και ο Evans τις ονόμασε γραμμικές. Τις διέκρινε δε στη γραμμική A (η παλαιότερη) και στη γραμμική B (η νεότερη).

Γραμμική Α

Τα χρονολογημένα κείμενα σε γραμμική A, η οποία αποτελείται από εκατό περίπου χαρακτήρες, ανήκουν κατά το μεγαλύτερο μέρος τους στην περίοδο από τα μέσα του 18^ου μέχρι τα μέσα του 15^ου αιώνα π.Χ..

Mέχρι σήμερα έχουν δημοσιευθεί γύρω στα 1.500 κείμενα σε γραμμική A, στα οποία περιέχονται συνολικά περίπου 7.500 σύμβολα. Περισσότερα από τα 9/10 των επιγραφών θεωρείται ότι είναι λογιστικά κατάστιχα.

Γραμμική Β

Όταν οι Μυκηναίοι συνάντησαν το συλλαβικό γραφικό σύστημα, τη γραμμική Α, το “δανείστηκαν”, για να καταγράψουν την ελληνική γλώσσα. Η προσαρμοσμένη αυτή γραφή ονομάστηκε γραμμική Β.

Στη γραμμική Β παρατηρείται το φαινόμενο, όπου βασικές φόρμες της γραμμικής Α (σχεδόν οι μισές) δεν χρησιμοποιούνται, αλλά αντίθετα εμφανίζονται σε αυτή και στοιχεία της ιερογλυφικής γραφής.

Η εξήγηση που μπορεί να δοθεί είναι, ότι η γραμμική Α κατέγραφε μία μη ελληνική γλώσσα και οι φόρμες που δε χρησιμοποιούνται αποδίδουν τέτοιες ηχητικές αξίες, που δεν ταιριάζουν με την ελληνική γλώσσα.

Οι Μυκηναίοι δεν παρουσίασαν καμία διάθεση να προσαρμόσουν τη γραφή αυτή στην ελληνική γλώσσα και να την αναπτύξουν περαιτέρω, αλλά περιορίστηκαν στη λιτή εξυπηρέτηση των λογιστικών αναγκών των μυκηναϊκών παλατιών.

Γι’ αυτό δεν μπορεί κανείς να είναι βέβαιος για το ποια λέξη γράφεται με τη γραμμική Β,  εάν αυτό δεν εξάγεται από τα συμφραζόμενα του όλου κειμένου. Φαίνεται, ότι αυτό για τους χρήστες δεν ήταν πρόβλημα, αφού η γραφή αφορούσε μόνο μια μικρή ομάδα ειδικών, που κατέγραφαν αποκλειστικά ένα περιορισμένο φάσμα λογιστικών πληροφοριών. Το ίδιο, άλλωστε, συμβαίνει και σήμερα με τα λογιστικά έγγραφα, τα οποία αρκούνται σε ένα λιτό λεξιλόγιο, ασαφές μεν για τους έξω, επαρκές και κατανοητό δε για τους ίδιους τους λογιστές.

Λαμβάνοντας τα πιο πάνω υπόψη, μπορούμε να πούμε, ότι η γραμμική γραφή Β δεν μπορεί να θεωρηθεί ως μια ξεχωριστή οντότητα γραφής. Για να γίνει αυτό κατανοητό, παρατίθεται ο εξής προβληματισμός. Σήμερα όλες οι ηλεκτρονικές διευθύνσεις γράφονται με το λατινικό αλφάβητο. Εάν μετά από 3.000 χρόνια μερικοί ογκωδέστατοι κατάλογοι ηλεκτρονικών διευθύνσεων πολιτών της Κίνας βρεθούν στα χέρια αρχαιολόγων, θα είναι ορθό να βαφτιστεί το λατινικό αλφάβητο και ως κινεζικό;

Το κυπριακό συλλαβάριο επιφέρει επανάσταση στον τομέα της γραφής

Στην Κύπρο η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως ένα σύστημα συλλαβικής γραφής, η ώριμη φάση της οποίας μπορεί να χαρακτηριστεί ως το πλέον αξιοθαύμαστο επίτευγμα στην ιστορία της παγκόσμιας γραφής.  Δεν αποτελεί υπερβολή να πούμε, ότι συντελέστηκε μια επανάσταση στον τομέα της γραφής, αφού εισήχθησαν με άρτια τεχνική τα φωνήεντα και κατ’  επέκταση ο ήχος, με αποτέλεσμα να έχουμε την ακριβή φωνητική απόδοση της γλώσσας και για πρώτη φορά το γραπτό κείμενο να αποδίδεται επακριβώς όπως ομιλείται. Πρόκειται για ένα πλήρες φωνητικό σύστημα, που μας επιτρέπει σήμερα να διαβάζουμε μια λέξη, που γράφτηκε πριν από χιλιάδες χρόνια, όπως ακριβώς την διάβαζε και ο αρχαίος άνθρωπος εκείνης της εποχής. Επιπλέον, πρόκειται για μία γραφή που χαρακτηρίζεται από εξαιρετική απλότητα και καθαρότητα.

Η  αρχαιότερη χρονολογημένη μαρτυρία αυτής της γραφής συναντάται σε θραύσμα πήλινης ενεπίγραφης πινακίδας[5] από την Έγκωμη και ανάγεται στο 16^ο π. Χ. αιώνα.  Ο αριθμός των συλλαβοσχημάτων σε σχέση με το μέγεθος της πινακίδας, καθώς και η ευταξία που παρατηρείται, ανάγουν τη γένεσή της αρκετούς αιώνες πιο πίσω.

Σύμφωνα με τα πορίσματα των ανασκαφών στην πόλη Ασκελόν του Ισραήλ, οι Φιλισταίοι δανείστηκαν και χρησιμοποίησαν την κυπροσυλλαβική γραφή στα μέσα του 17^ου π.Χ. αιώνα[6].

Τέλος, όσον αφορά τα ομηρικά έπη, εάν η λογική υποστηρίζει την άποψη, ότι είναι αδύνατον να επέζησαν μέσα από τον προφορικό λόγο, οι 12.110 στίχοι που συνθέτουν την Ιλιάδα και οι 15.963 στίχοι που συνθέτουν την Οδύσσεια, τότε η μόνη γραφή, στην οποία μπορεί να έχουν αρχικά γραφεί και διασωθεί τα δύο πονήματα του Ομήρου είναι η κυπροσυλλαβική.

  

Λογική προσέγγιση της δημιουργίας της γραφής

Στη βάση της λογικής προσέγγισης, μπορούμε να σκεφτούμε, ότι  το εμπόριο ήταν αυτό το οποίο απαίτησε πρώτο τη χρήση κάποιων συμβόλων, τα οποία θα κατέγραφαν την ονομασία, την ποσότητα, την ποιότητα και την αξία των εμπορευμάτων. Από τη στιγμή, που το εμπόριο βγήκε έξω από τα στενά γεωγραφικά όρια της κάθε τοπικής περιοχής, κάποια λογιστικά σύμβολα καθιερώθηκαν αποκτώντας “διεθνή” χαρακτήρα.

Όταν το βιοτικό και κατ’ επέκταση το πολιτιστικό επίπεδο ανέβηκε, προέκυψε η αναγκαιότητα για καταγραφή νόμων, γεγονότων, αφιερωμάτων κ.λπ.. Αυτή η εργασία δεν εναπόκειται πλέον στους εμπόρους (μάλλον τους είναι παντελώς αδιάφορη, όπως άλλωστε και σήμερα), αλλά στους σοφούς και στα ιερατεία. Τα διεθνή εμπορικά σύμβολα αναμφίβολα διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο, αφού σε συνέχεια των απλών ζωγραφικών εικόνων, αποτέλεσαν τον πρόδρομο της γραφής. 

Γι’ αυτό, είναι λογικό να εντοπίζονται κάποιες όμοιες φόρμες γραμμάτων σε γραφές διαφορετικών πολιτισμών, χωρίς αυτό να σημαίνει, ότι υπάρχει και συγγένεια μεταξύ των γραφών αυτών.

Τοπικές παραλλαγές ή διαφορετικές μορφές της γραφής

Η διακυβέρνηση της νήσου δεν ασκείτο από ένα ενιαίο βασίλειο, αλλά η καθεμιά από τις πόλεις ήταν μια ξεχωριστή πόλη-κράτος, η οποία ήταν πολιτικά μια ανεξάρτητη μονάδα. Οι σχέσεις ανάμεσα στα βασίλεια φαίνεται να ήταν αρμονικές και να επικρατούσε μεταξύ τους αγαστή συνεργασία. Από διάφορες μαρτυρίες μπορούμε να υποθέσουμε, ότι αρχικά κάποιες τουλάχιστον από τις βασιλικές οικογένειες ανήκαν στο ίδιο γένος[7]. 

Έτσι, η φιλοδοξία της  προέκτασης της γραφής πέραν των λογιστικών κατάστιχων πέρασε από το ένα βασίλειο στο άλλο και δειλά-δειλά βρήκε εφαρμογή σε όλα τα βασίλεια. Οι άνθρωποι που ασχολούνταν με την επιστήμη αυτή, ανάλογα με το μέγεθος της ευφυΐας τους ή ακόμη ανάλογα με το ζήλο και το ύψος του διανοητικού επιπέδου της σχολής του κάθε βασιλείου, ανέπτυξαν κάποιες τοπικές τεχνοτροπίες στο σχεδιασμό των συλλαβοσχημάτων. Από τη μια έπρεπε να μειώσουν το βαθμό δυσκολίας, όταν η γραφή λαξευόταν σε πέτρες και μάρμαρα, και από την άλλη αναζητούσαν και το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, το οποίο θα καθιστούσε τη γραφή πιο απλή στην εκμάθησή της και  συνεπώς πιο εύκολη στην ανάγνωσή της.

Η συνεχής βελτίωση της γραφής,  ιδιαίτερα στο αρχικό της στάδιο, είναι λογικό να είχε ως αποτέλεσμα τις συχνές αναδιαμορφώσεις, αλλά και προσθαφαιρέσεις των συμβόλων, με επακόλουθο να προκύψουν διάφορες σχολές ή διαφορετικές μορφές της γραφής.

Γραφές που δεν αναμένεται να αναγνωστούν

Τέτοιες γραφές είναι δύσκολο έως και αδύνατο να αναγνωστούν. Εκτός του ότι οι γραφείς-τεχνίτες ακόμη δεν είχαν κατασταλάξει στις τελικές μορφές των συμβόλων, η έκταση της χρήσης της γραφής ήταν περιορισμένη. Πέραν του μικρού αριθμού των επιγραφών, το μεγάλο βάθος του χρόνου κατέστρεψε όσες γράφτηκαν σε μαλακές επιφάνειες, όπως δέρματα ζώων και ξύλων.  Συνεπώς, δεν αναμένεται να αποκτήσουμε μια ικανοποιητική συλλογή δειγμάτων του αρχικού σταδίου της γραφής, το οποίο να προέρχεται από την ίδια χρονική περίοδο, αλλά και από το ίδιο βασίλειο, ώστε να αποκτήσουμε μια ικανοποιητική συγκριτική βάση με την ελπίδα να διαβάσουμε κάποιες από τις πρώιμες γραφές.

 

Η κοινή μορφή γραφής

Η πολιτισμική πίεση για κατάληξη σε μια κοινής μορφής γραφή προέκυψε τότε, όταν οι κοινωνικές συνθήκες απαίτησαν την κατανόηση και ανάγνωση της γραφής απ’ όλα τα κοινωνικά στρώματα. Σε εκείνο το στάδιο η γραφή βρισκόταν σ’ ένα σχετικά ώριμο στάδιο και προσέφερε τη δυνατότητα της επιλογής εκείνων των σχημάτων, τα οποία τελικά θα επικρατούσαν. 

Ποιοι άλλοι χρησιμοποιούν το κυπριακό συλλαβάριο

Στην Κύπρο, το κέντρο δηλαδή του τότε διεθνούς εμπορίου, είχαν τις εγκαταστάσεις τους οι έμποροι από τους γύρω αρχαίους πολιτισμούς. Εκτός από τους μικροέμπορους, που περιοδεύοντας πουλούσαν διάφορα προϊόντα, υπήρχε και η ομάδα των μεγαλεμπόρων ή μεσαζόντων. Αυτοί προέβαιναν στο διακανονισμό των μεγάλων εμπορικών συναλλαγών, όπως μεταξύ των παλατιών ή ακόμη ρύθμιζαν το διαμετακομιστικό εμπόριο. Σε καιρούς ειρήνης, γιατί οι πόλεμοι δεν ήταν καθημερινό συμβάν, οι έμποροι αποτέλεσαν τον πυρήνα γύρω από τους οποίους σταδιακά αναπτύχθηκαν μικροί συνοικισμοί διάφορων εθνοτήτων. Για τη φυσική επιβίωση τους υποχρεωτικά ενεπλάκησαν σε όλων των ειδών τις δραστηριότητες. Άλλωστε, το φαινόμενο αυτό παρατηρείται και σήμερα, όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά σε όλες σχεδόν τις αναπτυγμένες χώρες.

   

Εγκαταστημένες στην Κύπρο οι ομάδες των αρχαίων αυτών ανθρώπων αναπόφευκτα επηρεάστηκαν από την τοπική κοινωνία. Έτσι, μεταξύ άλλων, δανείστηκαν το προηγμένο για την εποχή του σύστημα γραφής, το οποίο προσάρμοσαν στο μέτρο του δυνατού στις δικές τους γλώσσες, τόσο για την καταγραφή λογιστικών κατάστιχων, όσο και για οποιαδήποτε άλλης μορφής καταγραφή.

Γραφές οι οποίες δε θα διαβαστούν ποτέ

Το γεγονός ότι:

1. η γραφή βρισκόταν ακόμη στο στάδιο της γέννησής της και συνεπώς παρουσίαζε αδυναμίες,
2. οι φόρμες που χρησιμοποιούντο ήταν προσαρμοσμένες, ώστε να αποδίδουν τις ηχητικές λαλιές της ελληνικής γλώσσας,
3. είχαμε αποίκους από πολλούς αρχαίους πολιτισμούς με διαφορετικές γλώσσες,

καθιστά κατανοητό, ότι η αρχαιολογική σκαπάνη συνάντησε και θα συνεχίσει να συναντά επιγραφές, οι οποίες θα είναι παντελώς αδύνατο να αναγνωστούν. Ακόμη δεν πρέπει να αγνοούμε το γεγονός ότι δεν λειτουργούσε τότε έναν κοινό “Παγκύπριο Υπουργείο Παιδείας”, το οποίο επιμόρφωνε τους γραφείς και ακολούθως τους χορηγούσε δίπλωμα κατάρτισης. Συνεπώς, είναι λογικό να εντοπίζονται διαφορές στη μορφή των συλλαβοσχημάτων μεταξύ των γραφέων της ίδιας εποχής, ακόμη και της ίδιας πόλης.

  

Όταν δεν μπορούμε να διαβάσουμε ελληνικές επιγραφές, που ανήκουν στην πρώιμη φάσης της γραφής ή ακόμη, όταν καθηγητές διαβάζουν παντελώς διαφορετικά επιγραφές, που αποδίδουν την ελληνική γλώσσα[8], τότε ποια δυνατότητα έχουμε να διαβάσουμε μια επιγραφή, η οποία ενδεχομένως να αποδίδει είτε την ασσυριακή είτε την αιγυπτιακή είτε τη φοινικική είτε τη χεττιτική είτε τη μινωική είτε κάποια άλλη άγνωστη σε μας γλώσσα, χωρίς να διαθέτουμε μια πλατιά βάση δεδομένων ξεχωριστά για την κάθε γλώσσα;  Αν ακόμη ληφθεί υπόψη το γεγονός, ότι ένας αριθμός ηχητικών αξιών των γλωσσών αυτών δεν αποδίδεται με τα σύμβολα της κυπροσυλλαβικής, τότε γίνεται κατανοητό, ότι κάποιες επιγραφές, οι οποίες γράφτηκαν είτε στο πρώιμο είτε ακόμη και στο ώριμο στάδιο της γραφής θα παραμείνουν εσαεί αδιάβαστες.

Προτιμότερο αδιάβαστες παρά εσφαλμένες αναγνώσεις και θεωρήματα

Μερικές φορές οι απαντήσεις που ψάχνουμε, παρόλο που είναι απλές και βρίσκονται δίπλα μας, εντούτοις καταφέρνουμε να τις συσκοτίζουμε είτε παρερμηνεύοντας μια επιγραφή είτε πλάθοντας αστήρικτες θεωρίες. Ιδιαίτερα δε, όταν οι ερμηνείες εκφέρονται από προσωπικότητες εγνωσμένου κύρους, αυτόματα αποκτούν την αντίστοιχη βαρύτητα, με αποτέλεσμα να διαστρεβλώνουν και να περιπλέκουν τα ιστορικά δρώμενα οδηγώντας μας σε δύσβατα και σκοτεινά μονοπάτια, στα οποία τελικά εγκλωβιζόμαστε και από τα οποία ουδέποτε θα εξέλθουμε.

Πώς γεννήθηκε ο μύθος της κυπρομινωικής γραφής

Επιγραφές της πρώιμης φάσης της κυπροσυλλαβικής γραφής περιήλθαν στη γνώση του Sir Arthur John Evans, ο οποίος ανέσκαπτε τα παλάτια του Μίνωα στην Κρήτη. Αφού εντόπισε κάποια σύμβολα να ομοιάζουν με σύμβολα της γραμμικής Α, αποφάνθηκε, ότι η κυπροσυλλαβική έχει την καταγωγή της από την Κρήτη και έτσι την ονόμασε “κυπρομινωική γραφή”, όρος που έγινε δεκτός από την επιστήμη της αρχαιολογίας. Παραλλήλισε δε τη σχέση γραμμική Α (παλαιότερη) και γραμμική Β (νεότερη) με την κυπρομινωική (παλαιότερη) και την κυπροσυλλαβική (νεότερη). Ακολούθως, ο όρος “κυπρομινωική γραφή” συμπεριέλαβε και μεταγενέστερες επιγραφές[9], που αδυνατούμε να αναγνώσουμε, απλά γιατί φαίνεται να μην έχουν γραφεί στην ελληνική γλώσσα.

Έτσι, γεννήθηκε ο μύθος της κυπρομινωικής γραφής. Για να εδραιωθεί η θεωρία και να κλείσει ο κύκλος του μύθου, θα έπρεπε να εξευρεθεί και ο πολιτισμός που μιλούσε αυτή την άγνωστη γλώσσα, που ως επιστήμονες αδυνατούμε να διαβάσουμε.

Πώς γεννήθηκε ο μύθος των Ετεοκυπρίων

Έτσι, μας προέκυψε και ο μύθος των ούτω καλουμένων «Ετεοκυπρίων», που υποδηλώνει τάχατες τους αυτόχθονες ή γνήσιους ή γηγενείς κατοίκους της Κύπρου κατά την αρχαιότητα. Τέτοιος όρος δεν απαντά σε καμιά αρχαία φιλολογική ή άλλη πηγή, παρά μόνο αποτελεί εύρημα και φαντασία των νεότερων μελετητών, κατά το πρότυπο του όρου «Ετεόκρητες», που υποδηλώνει τους αυτόχθονες Κρητικούς και απαντά στον Όμηρο[10].

Ο μύθος των ούτω καλουμένων Ετεοκυπρίων στήριξε μεν τη θεωρία του Evans, αλλά, αντί να φωτίσει, συσκότισε και αποπροσανατόλισε το τοπίο, γιατί οι ούτω καλούμενοι «Ετεοκύπριοι», όπως αποδεικνύεται πιο κάτω, δεν είναι άλλοι από τους Έλληνες.

Πώς καταρρίπτεται ο μύθος της κυπρομινωικής γραφής

Θεωρητικό πείραμα : Α΄ Φάση

Τη θεωρία του Evans περί κυπρομινωικής γραφής μπορούμε να την απορρίψουμε με το πιο κάτω, έστω και θεωρητικό, πείραμα:

Να ετοιμάσουμε έναν κατάλογο, στον οποίο να αναγραφούν οι 95 συλλαβές που προκύπτουν από τα δεκαοκτώ σύμφωνα του ελληνικού αλφαβήτου (βα-βε-βι-βο-βου, γα-γε…  κ.ο.κ.), καθώς και τα πέντε φωνήεντα, α-ε-ο-ι-ου. Αν εξαιρέσουμε κάποιες συλλαβές, οι οποίες αποτελούνται από δυο σύμφωνα και ένα φωνήεν, ο κατάλογος που θα ετοιμάσουμε θα περικλείει βασικά τους ήχους, που μπορεί να εκφέρει οποιοσδήποτε άνθρωπος σε οποιαδήποτε γλώσσα του κόσμου.

Τον κατάλογο αυτό να τον διαμοιράσουμε σε τρεις ομάδες μαθητών δημοτικού σχολείου σε τρεις διαφορετικές χώρες. Η πρώτη ομάδα να είναι στην Κύπρο, η δεύτερη στη Φινλανδία και η τρίτη στη Βραζιλία. Θα ζητηθεί από τις τρείς  ομάδες να εφεύρουν μία γραφή, η οποία θα κωδικοποιήσει τις ενενήντα συλλαβές καθώς και τα πέντε φωνήεντα, έτσι που η καθεμία συλλαβή και φωνήεν να αποκτήσουν ξεχωριστά το δικό τους σύμβολο (φόρμα).

Επίσης, θα τους ζητηθεί να λάβουν υπόψη το βαθμό δυσκολίας της γραφής, που θα μας δώσουν, αφού οι φόρμες θα χαράσσονται με πρωτόγονα μέσα σε σκληρές επιφάνειες (πέτρες, μάρμαρα) ή θα αναγράφονται σε πηλό, δέρματα ζώων κ.λπ.. Τέλος, θα δώσουμε και ένα παράδειγμα, για να γίνει απόλυτα κατανοητό αυτό που τους ζητούμε να κάνουν.

Και το ερώτημα είναι το εξής: Υπάρχει περίπτωση οι τρεις ομάδες των παιδιών  να καταφέρουν να σχεδιάσουν τις ενενήντα πέντε γραμμικές φόρμες, χωρίς να χρησιμοποιήσουν και οι τρεις ομάδες κάποιες παρόμοιες μορφές ή έστω που θα προσομοιάζουν με τα σχήματα: Τ – Χ – Υ – Δ – Λ – F – Ι – O – M – N;

Αν τα αποτελέσματα αυτά τα παραδώσουμε σε καθηγητές γλωσσολογίας, προκειμένου να ερμηνεύσουν το αποτέλεσμα, τότε αναμένεται, ότι θα προκύψουν ογκωδέστατες επιστημονικές και εμπεριστατωμένες μελέτες, όπου θα τεκμηριώνεται η κοινή καταγωγή της κυπροφιλ-λανδοβραζιλιάνικης γραφής.

Β΄ Φάση

  

Την ίδια φόρμα, που δώσαμε στους μικρούς μαθητές, θα την δώσουμε τώρα να συμπληρωθεί από καθηγητές γλωσσολογίας. Επειδή η γραφή, που θα προκύψει, δεν πρέπει να θεωρηθεί ως αδελφή γραφή είτε της γραμμικής Α είτε της κυπροσυλλαβικής  είτε ακόμη της αλφαβητικής, θα ζητήσουμε τα σύμβολα, που θα μας δώσουν, να μην ομοιάζουν με αυτά που περιλαμβάνονται στις ως άνω αναφερόμενες γραφές. Επίσης, τα σύμβολα θα πρέπει να μπορούν να σκαλιστούν σε σκληρές επιφάνειες, όπως η πέτρα και το μάρμαρο.

Εάν γίνει κατορθωτό να εξευρεθούν,  όχι ενενήντα πέντε φόρμες, αλλά έστω και δέκα αξιόλογες φόρμες, τότε ο ούτω καλούμενος όρος “κυπρομινωική γραφή” θα αποκτήσει ερείσματα επιστημονικής τεκμηρίωσης.

Ερωτήματα που γεννούν συμπεράσματα

Εάν η ούτω καλούμενη κυπρομινωική γραφή δεν αποδίδει την ελληνική γλώσσα, τότε αναζητούνται απαντήσεις στα εξής ερωτήματα:

1. Γιατί δεν έχουν ανευρεθεί δείγματα της πρώιμης φάσης της κυπροσυλλαβικής γραφής, δηλαδή του αρχικού σταδίου, το οποίο δανείστηκε η ούτω καλούμενη κυπρομινωική γραφή, για να γράψει στην ελληνική γλώσσα;

2. Εάν τέτοια δείγματα δεν υπάρχουν, τότε ποιο είναι το προζύμι της κυπροσυλλαβικής γραφής, εάν λάβουμε μάλιστα υπόψη, ότι η μορφή των συλλαβοσχημάτων της παλαιότερης χρονολογημένης γραφής[11], η οποία χρονολογήθηκε στον  11^ον π.Χ. αιώνα, εντάσσεται στην ώριμη φάση της γραφής;

3. Εάν η ούτω καλούμενη κυπρομινωική γραφή, έγραφε την άγνωστη γλώσσα  των ούτω καλούμενων Ετεοκυπρίων, τότε πώς κατάφεραν οι Έλληνες να την προσαρμόσουν τόσο αστραπιαία και άψογα, όσον αφορά στην απόδοση της Ελληνικής γλώσσας;

4. Μήπως αυτό το επίτευγμα έγινε ως εκ θαύματος;

5. Εάν η απάντηση είναι θετική, τότε, γιατί δε συνέβηκε το ίδιο και με τη γραμμική Β, όταν αυτή δανείστηκε συλλαβοσχήματα της γραμμικής Α;

     

Οι απαντήσεις των πιο πάνω ερωτημάτων καταδεικνύουν, ότι στην Κύπρο γεννήθηκε μία και μοναδική συλλαβογραφική γραφή, η οποία επινοήθηκε και σχεδιάστηκε για να καταγράψει τη γλώσσα των ούτω καλουμένων “Ετεοκυπρίων”, που είναι η Ελληνική.

Ποιοι είναι οι Ετεοκύπριοι

Τώρα εναπόκειται στην επιστήμη της αρχαιολογίας να αποφανθεί ποια είναι η καταγωγή και η ταυτότητα αυτού του λαού, που οι ρίζες του “απόλλυνται εν ταις αχλύσι της αρχαιότητος” και που γέννησε την Ελληνική γραφή, για να καταγράψει τη γλώσσα του.

Οι όροι  Κυπροσυλλαβική γραφή ή Κυπριακό Συλλαβάριο δεν ανταποκρίνονται σε αυτό που αναφέρονται. Η ορθά τεκμηριωμένη ονομασία είναι “Ελληνική συλλαβική γραφή”

Στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο, για ένα μικρό χρονικό διάστημα (1.450π.Χ.-1.200 π.Χ.), οι Μυκηναίοι δανείστηκαν έναν αριθμό συλλαβοσχημάτων μίας μη ελληνικής γραφής, της γραμμικής Α, και τα προσάρμοσαν στην ελληνική γλώσσα προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι λογιστικές ανάγκες των μυκηναϊκών παλατιών.

Έτσι, η μία και μοναδική συλλαβική γραφή, η οποία σχεδιάστηκε από την αρχή για να καταγράψει την Ελληνική γλώσσα, είναι η κυπριακή συλλαβική. Η καλούμενη όμως Κυπριακή συλλαβική, δεν γράφει κάποια κυπριακή γλώσσα, αλλά γράφει μόνον την Ελληνική γλώσσα. Οπότε, η ονομασία, που “αυτογεννάται” μέσα από τη γλώσσα και την τεχνική που γράφει, είναι  “Ελληνική συλλαβική γραφή”.

Πού έγκειται το μεγαλείο της Ελληνικής Συλλαβικής

Παρά το γεγονός, ότι στη συνέχεια γεννήθηκε και αναπτύχθηκε το αλφαβητικό σύστημα γραφής, εντούτοις δεν εκτόπισε τη συλλαβική για τον απλό λόγο, ότι αυτή δεν υστερούσε του αλφαβήτου. Έτσι, τα δύο συστήματα γραφής συνυπήρξαν το ένα δίπλα στο άλλο για μερικές εκατοντάδες χρόνια.  Αυτό δεν είναι κάτι, που θα πρέπει να ξενίζει, αφού παρόμοιο φαινόμενο εντοπίζεται και σήμερα στην ελληνική γλώσσα.

Ελληνική συλλαβική επιγραφή που έχει ως θέμα την εργοδότηση του γιατρού Ονάσιλου και των αδελφών του από τον βασιλιά και τους πολίτες του Ιδαλίου, για την περίθαλψη των τραυματιών μετά από μια επίθεση που το Ιδάλιον δέχτηκε από τους Πέρσες και τους Φοίνικες του Κιτίου[12].

Η Εκκλησία διαιωνίζει τον Ελληνισμό

Ενώ οι αρχαίες γλώσσες συναντιούνται σήμερα μόνο στα μουσεία και στις εγκυκλοπαίδειες, η Ορθόδοξη Εκκλησία κρατά ζωντανή και αναλλοίωτη τη μορφή της ελληνικής γλώσσας όπως αυτή ομιλείτο πριν από 2.500 χρόνια, την εποχή δηλαδή των μεγάλων ελλήνων φιλοσόφων. Παράλληλα με τη γλώσσα η Εκκλησία είναι και ο μοναδικός  σήμερα “οργανισμός”, που διαιωνίζει και την ουσία της διδασκαλίας των μεγάλων ελλήνων φιλοσόφων, που ορίζουν ως υπέρτατο αγαθό την απόκτηση της γνώσης και η οποία με τη σειρά της ενώνει τον άνθρωπο με τη θεϊκή μονάδα της καταγωγής του.

Σε μια υποθετική συντέλεια  και αναγέννηση του κόσμου θα είναι αδύνατο να γίνει δεκτό από την επιστήμη της αρχαιολογίας, ότι ο ίδιος άνθρωπος, ο οποίος μιλούσε τη μορφή της ελληνικής γλώσσας της εποχής του, ταυτόχρονα χρησιμοποιούσε και τη μορφή της ελληνικής, όπως αυτή ομιλείτο 2.500 χρόνια πριν από αυτόν (!) 

Εγκαταλείφθηκε ή επιβλήθηκε απαγόρευση της χρήσης της Ελληνικής συλλαβικής γραφής;

Είναι αξιοπερίεργο  γιατί η συλλαβική γραφή εγκαταλείφθηκε γύρω στα τέλη του 3^ου π.Χ. αιώνα. Παράλληλα είναι και λυπηρό γιατί η Ελληνική γλώσσα απώλεσε αρκετά ιδιώματα, τα οποία η αλφαβητική γραφή αδυνατεί να αποδώσει. Μερικά ιδιώματα επέζησαν μέσω της προφορικής γλώσσας, ιδιαίτερα στην Πάφο, τόπο της καταγωγής μου, όπου ακόμη χρησιμοποιούνται εκφράσεις της αρχαίας Ελληνικής γραμματικής όπως και αρκετές αυτούσιες ομηρικές λέξεις.

Η επικρατούσα άποψη, ότι έγινε εγκατάλειψη της συλλαβικής γραφής λόγω της ανωτερότητας της αλφαβητικής, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή και αυτό το στηρίζουμε στις εξής δύο πραγματικότητες:

1.      Πρώτη πραγματικότητα είναι, ότι η εγκατάλειψη της συλλαβικής δεν επήλθε μέσα από μια πορεία σταδιακού μαρασμού, αλλά επισυνέβηκε μια ξαφνική ανακοπή της χρήσης της. Το συμπέρασμα αυτό μπορεί να εξαχθεί μεταξύ άλλων και από τα ευρήματα των ανασκαφών στο Καφίζιν[13], όπου η συλλαβική γραφή συνυπάρχει με την αλφαβητική και αρκετές επιγραφές είναι δίγραφες, δηλαδή γραμμένες και στις δύο γραφές. Το σημαντικό είναι ότι οι επιγραφές αυτές ανήκουν στο τέλος του 3^ου π.Χ. αιώνα, την περίοδο δηλαδή που η συλλαβική γραφή περνά σε αχρησία. Εντούτοις μόνο στο Καφίζιν ανευρέθηκαν 65 συνολικά επιγραφές στην συλλαβική γραφή. Έτσι, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό, ότι ένα μεστωμένο σύστημα γραφής, ζυμωμένο από τα βάθη των αιώνων, εξαφανίστηκε ξαφνικά μέσα σε μια νύκτα.

Ακόμη μια ηχηρή διάψευση στην επικρατούσα άποψη δίνει το παράδειγμα της Εκκλησίας, η οποία δεν επηρεάζεται από τις αλλαγές στη μορφή της γλώσσας και της γραφής, αλλά διατηρεί ανόθευτη την Ελληνική, όπως αυτή χρησιμοποιείτο πριν από 2.500 χρόνια. Εάν δε ζούσαμε αυτήν την πραγματικότητα, δε θα μπορούσαμε να την πιστέψουμε.

2.      Η δεύτερη πραγματικότητα αφορά την ποιότητα, τη φιλοσοφία και δομή της ελληνικής συλλαβικής γραφής, η οποία, εις πείσμα του χρόνου, παραμένει ζωντανή ακόμη και μετά από 2.200 χρόνια στην Ιαπωνική γραφή, όπου εφαρμόζεται ακόμη και η ίδια λογική στους γραμματικούς κανόνες.

Και όμως θα μπορούσε να βρίσκεται σε χρήση μέχρι σήμερα

Σους πιο κάτω πίνακες μπορούμε να συγκρίνουμε, αλλά και να θαυμάσουμε,  το βαθμό εξαιρετικής απλότητας και καθαρότητας μιας πανάρχαιας γραφής, η χρήση της οποίας απαγορεύτηκε πριν από 2200 χρόνια, συγκρινόμενη με τις δύο μορφές γραφής της σημερινής Ιαπωνικής γραφής.

Τα ιστορικά δρώμενα όταν πέρασε σε αχρησία η συλλαβική γραφή

Έτσι η απάντηση του προηγούμενου ερωτήματος πρέπει να αναζητηθεί μέσα από τα ιστορικά δρώμενα της εποχής, κατά την οποία η συλλαβική γραφή πέρασε σε αχρησία. Πρόκειται για μια παρατεταμένη περίοδο, όπου η Κύπρος δεινοπάθησε μέσα σε συνεχείς αιματηρές και αμφίρροπες συγκρούσεις για την κατοχή του νησιού.

 Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (323 π.Χ.) η Κύπρος έγινε το μήλο της έριδος μεταξύ των διαδόχων του, κυρίως του Πτολεμαίου Α΄ του Λάγου ή Σωτήρος και του Αντιγόνου Α' του Μονόφθαλμου ή Κύκλωπος. Από τη διαμάχη αυτή προέκυψαν στρατιωτικές επιχειρήσεις των δύο για κατάληψη της Κύπρου. Αρχικά το νησί πέρασε στα χέρια του Πτολεμαίου, αλλά αργότερα  έγινε κατάληψή του από το Δημήτριο τον Πολιορκητή (γιο του Αντιγόνου) κατόπιν μιας αιματηρής πολεμικής αναμέτρησης. Στον πόλεμο αυτό έλαβαν μέρος δεκάδες χιλιάδες στρατιωτών, που μεταφέρθηκαν στην Κύπρο και από τα δύο στρατόπεδα. Μετά από κάποια χρόνια ακολούθησε  νέα στρατιωτική σύρραξη, κατά την οποία ο Πτολεμαίος  επικράτησε και ανακατέλαβε την Κύπρο. Τότε, επέβαλε την κατάργηση των κυπριακών βασιλείων και ενέταξε την Κύπρο, ως ενιαίο χώρο, στο πτολεμαϊκό του βασίλειο με έδρα την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.

Στη συνέχεια οι ισχυροί Σελευκίδες, βασιλείς της Συρίας, επιχείρησαν επανειλημμένως να αφαιρέσουν την Κύπρο από τους Πτολεμαίους της Αιγύπτου.  Επί Πτολεμαίου Δ` του Φιλόπατρος (221-204 π.Χ.) ο βασιλιάς Αντίοχος ο Γ` της Συρίας επεχείρησε να καταλάβει την Κύπρο, όπως και τη νότια Συρία, αλλά ηττήθηκε το 216 π.Χ. στη Ραφία κοντά στη Γάζα και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την προσπάθεια. Επανήλθε, επί Πτολεμαίου Στ` του Φιλομήτορος, τον οποίο νίκησε στο Πηλούσιον  και απέσπασε από την Αίγυπτο τις κατακτήσεις της στη Συρία. Τότε ο διοικητής της Κύπρου Πτολεμαίος ο Μάκρων πρόδωσε το νησί στον Αντίοχο, ο  οποίος διόρισε ως διοικητή του νησιού το Σώστρατο. Οι Πτολεμαίοι όμως κατάφεραν να περιέλθει και πάλιν η Κύπρος στα χέρια τους, όπου παρέμεινε μέχρι το 58 π.Χ., έτος κατά το οποίο  έγινε ρωμαϊκή επαρχία. 

 

Μέσα στα πιο πάνω ιστορικά δρώμενα πρέπει να αναζητηθεί η απαγόρευση της  χρήσης της συλλαβικής γραφής. Μπορούν να γίνουν διάφορες υποθέσεις, όπως λ.χ. για να τιμωρηθούν τα ιερατεία, που κατ’ εξοχή χρησιμοποιούσαν τη συλλαβική, και τα οποία συντάχτηκαν με το μέρος κάποιας παράταξης, η οποία τελικά έχασε τον πόλεμο. Μπορεί ακόμη να απαγορεύτηκε η χρήση της συλλαβικής, γιατί οι κατακτητές αδυνατούσαν να την κατανοήσουν, σε αντίθεση με το αλφάβητο. Δεν αποκλείεται ακόμη η ενέργεια αυτή να αποσκοπούσε στην αποκοπή των Κυπρίων από τις βαθύτερες ρίζες τους, δηλαδή από τον Ελληνισμό, και στην προσπάθεια να προσηλυτιστούν σε κάποιον άλλο πολιτισμό.

Πώς γεννήθηκε  η αλφαβητική γραφή

Για πρώτη φορά διατυπώνεται η άποψη, ότι η αλφαβητική γραφή δεν προήλθε από την επινόηση ενός συγκεκριμένου ανθρώπου, αλλά απλά αποτελεί τον καρπό που αυτογεννήθηκε από το δέντρο της Ελληνικής συλλαβικής, όταν αυτό ωρίμασε και έφτασε στο στάδιο της καρποφορίας.

Στο στάδιο αυτό η συλλαβική γραφή και κατ’ επέκταση οι συλλαβές αποκρυσταλλοποιήθηκαν και οι άνθρωποι των γραμμάτων βρέθηκαν να εστιάζονται σε νέα καθήκοντα, αυτά του διδασκάλου. Η δυνατότητα κατανόησης της γραφής ολοένα και από περισσότερα κοινωνικά στρώματα ήταν το επόμενο βήμα,  προκειμένου να αξιοποιηθεί και να αποκτήσει την πραγματική της αξία. Επομένως, οι διδάσκαλοι βρέθηκαν να διδάσκουν κατ’ αρχάς το συλλαβισμό της λέξης και ακολούθως την εκμάθηση των συλλαβών, οι οποίες αποδίδονταν με τη συλλαβική γραφή. Περισσότερη προσοχή πρέπει να δινόταν στις συλλαβές, που προκύπτουν από τα άφωνα σύμφωνα, τα οποία ανήκουν στην ίδια οικογένεια, δηλαδή τα ουρανικά κ-γ-χ, τα χειλικά π-β-φ και τα οδοντικά τ-δ-θ. Όταν λοιπόν προσπαθούσαν να αποδώσουν τη μικρή διαφορά στην ακουστική λαλιά των συλλαβών,  τα-δα-θα, δη-θη, δε-θε ή πα-βα-φα, βου-φου ή κα-γα-χα, γο-χο κλπ, πώς τις επεξηγούσαν; Έλεγαν, τ – α = τα, δ – α = δα, θ – α = θα κλπ. Τι λοιπόν έκαναν χωρίς αρχικά να το αντιλαμβάνονται;

Η απάντηση είναι απλή, αλφαβήτιζαν τις συλλαβές. Μόλις συνειδητοποίησαν αυτό που έκαναν, αυτόματα εκείνη τη στιγμή γεννήθηκε το Ελληνικό αλφαβητικό σύστημα. Το μόνο που έμενε ήταν να το κατανοήσουν πλήρως και ακολούθως να επινοηθούν τα σχήματα, που θα αντιπροσώπευαν την ηχητική λαλιά του κάθε φωνήματος - γράμματος.

  

Γιατί δεν μπορεί το Ελληνικό αλφάβητο να προήλθε από οποιαδήποτε άλλη γραφή εκτός της Ελληνικής συλλαβικής

Οι δύο μοναδικές προαλφαβητικές γραφές, που απέδωσαν γραπτώς την Ελληνική γλώσσα, είναι η γραμμική Β και η Ελληνική συλλαβική.

Η γραμμική γραφή Β παρέμεινε μία ατελής γραφή που αποτελείτο από ένα μέρος συλλαβοσχημάτων της Γραμμικής γραφής Α, το οποίο δανείστηκαν οι Μυκηναίοι και προσάρμοσαν στην Ελληνική γλώσσα. Η προσαρμοσμένη αυτή γραφή χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά για τη γραφή λογιστικών κατάστιχων και εγκαταλείφθηκε το 12^ο π. Χ. αιώνα, χωρίς να γίνει καμία προσπάθεια αναβάθμισής της. 

   

Αντίθετα η Ελληνική συλλαβική σχεδιάστηκε από την αρχή, για να καταγράψει την Ελληνική γλώσσα και έφτασε μέχρι της πλήρους ωρίμανσής της.

Όπως η λογική λέει ότι, είναι αδύνατο να παραχθεί κρασί από άγουρα και ξινά σταφύλια, τα οποία, είτε αποκόπηκαν πρόωρα από το φυτό, είτε το φυτό αποξηράνθηκε πολύ πριν αυτά μεστώσουν και φτάσουν σε πλήρη ωρίμανση και γλύκανση, κατά την ίδια λογική το μοναδικό σύστημα γραφής μέσα από το οποίο θα μπορούσε να αυτογεννηθεί το Ελληνικό αλφάβητο είναι η Ελληνική συλλαβική.

 

Οι αρχαιότερες αλφαβητικές γραφές

Οι αρχαιότερες μέχρι σήμερα χρονολογημένες μαρτυρίες της αλφαβητικής γραφής, αν και ανευρέθηκαν εκτός Κύπρου, εντούτοις συνδέονται με αυτή.

 Πρώτη είναι η οινοχόη, που βρέθηκε στο χώρο του αρχαίου Δίπυλου (Κεραμεικός,  η κύρια πύλη της αρχαίας Αθήνας), το 1871 και χρονολογείται το 735-750 π.Χ.  Φαίνεται να αποτελούσε έπαθλο χορευτικών αγώνων, αφού διαβάζεται η αλφαβητική επιγραφή «Όποιος τώρα από τους χορευτές χορεύει πιο ελαφρά…». Η συνέχεια είναι δυσανάγνωστη, αλλά το πιθανότερο είναι, ότι έλεγε «θα πάρει το βραβείο», δηλαδή το αγγείο. Στον ίδιο τάφο, που βρέθηκε η οινοχόη, οι ψίθυροι λένε, ότι βρέθηκαν μαζί και πέτρες με γραφή στην Ελληνική συλλαβική (της Κύπρου). Δυστυχώς, το γεγονός αποσιωπήθηκε ή πέρασε απλά ασχολίαστο. Για χάρη της επιστήμης, αν αυτό είναι αλήθεια, οφείλει η αρχαιολογία της Ελλάδας να το επιβεβαιώσει ή διαφορετικά να το διαψεύσει.

  

Στο γνωστό ως ποτήρι του Νέστορα, το οποίο ανήκει στην ίδια εποχή και έχει ανευρεθεί στο νησί Πιθηκούσες στην Αδριατική, εμπλέκεται η Κύπρια θεά Αφροδίτη. Σε μετάφραση της αλφαβητικής διαβάζουμε ως εξής: «Είμαι το γλυκόπιοτο ποτήρι του Νέστορα. Όποιος λοιπόν πιει από αυτό το ποτήρι, αυτόν αμέσως θα τον κυριέψει ο πόθος της Αφροδίτης με το όμορφο στεφάνι».

Το αρχικό κτίσιμο της αλφαβητικής

Αναμφίβολα σε πρώτο στάδιο θα έπρεπε να εξευρεθούν τα γραμμικά σχήματα, τα οποία θα αποτύπωναν σε γραφική παράσταση την ακουστική λαλιά του κάθε φωνήματος. Τα σύμβολα θα έπρεπε να είναι απλά και καθαρά και από την άλλη δεν έπρεπε να περιέχονται στη συλλαβική γραφή, για να μη γίνεται σύγχυση των δύο γραφών.

Από τη σύλληψη της αρχικής ιδέας μέχρι την πρακτική της εφαρμογή, αλλά και την καθιέρωση της τελικής μορφής των σχημάτων, πρέπει να μεσολάβησε ένα λογικό χρονικό διάστημα. Όταν η εργασία αυτή ολοκληρώθηκε, τότε παρουσιάστηκε  η αναγκαιότητα, όπως τα γραμμικά σχήματα που προέκυψαν αποκτήσουν ξεχωριστά το καθένα τη δική του ονομασία και κατ’ επέκταση ταυτότητα και οντότητα. Διαφορετικά, θα ήταν αδύνατο να γίνει η διδασκαλία της αλφαβητικής γραφής.

Στο αρχικό στάδιο τα γράμματα έφεραν τις ονομασίες αντικειμένων, των οποίων η ονομασία ξεκινούσε με το αντίστοιχο γράμμα, όπως λ.χ. το γράμμα “Β” ίσως να ονομαζόταν Βούς, δηλαδή βόδι.

Την πρακτική αυτή την συναντάμε στην επιστήμη της ραδιοτηλεγραφίας. Όταν ο ασυρματιστής του πλοίου καλείται να αλφαβητίσει μια λέξη ή να δώσει το διεθνές τετραψήφιο διακριτικό σήμα του καραβιού, τότε χρησιμοποιούνται τα πιο κάτω φωνητικά αλφάβητα:

Το ελληνικό φωνητικό αλφάβητο
Α = Αστήρ	Β  = Βύρων	Γ = Γαλή	Δ = Δόξα
Ε = Ερμής	Ζ =Ζεύς	Η = Ηρώ	Θ = Θεά
Ι = Ίσκιος	Κ = Κενόν	Λ = Λάμα	Μ = Μέλι
Ν = Ναός	Ξ = Ξέρξης	Ο = Οσμή	Π = Πέτρος
Ρ = Ρήγας	Σ = Σοφός	Τ = Τίγρης	Υ = Ύμνος
Φ = Φοφό	Χ = Χαρά	Ψ = Ψυχή	Ω = Ωμέγα
Το λατινικό φωνητικό αλφάβητο
A = Alfa	B = Bravo	C = Charlie	D = Delta
E = Echo	F = Foxtrot	G = Golf	H = Hotel
I = India	J = Juliet	K = Kilo	L = Lima
M = Mike	N = November	O = Oscar	P = Papa
Q = Quebec	R = Romeo	S = Sierra	T = Tango
U = Uniform	V = Victor	W = Whisky	X = X-ray
Y = Yankee	Z = Zulu

Κάπως έτσι, αναμφίβολα, ήταν και η ονομασία του ελληνικού αλφάβητου στη γέννησή του.  Η κοινή ονομασία γράμματος και αντικειμένου απαιτούσε μια συνεχή διευκρίνιση κατά πόσον, δηλαδή, η αναφορά αφορούσε το γράμμα του αλφαβήτου ή αφορούσε το αντικείμενο, που δάνειζε το όνομά του στο γράμμα. Μόνο ως αφελής μπορεί να χαρακτηριστεί η σκέψη, ότι οι σημερινές ονομασίες των γραμμάτων αποδόθηκαν προτού το αλφάβητο φτάσει στην ώριμή του φάση.

Αναβάθμιση της αλφαβητικής γραφής

Έτσι, όταν ολοκληρώθηκε ο σκελετός του νέου γραφικού “οικοδομήματος”, στην ομάδα των “μηχανικών” ενσωματώθηκε η ομάδα των “αρχιτεκτόνων”, αλλά και των “διακοσμητών”. Ως ψυχή της γλώσσας το αλφάβητο έπρεπε να περικλείει μέσα στη δομή του όλη την ανθρώπινη σοφία, κάλλος και γνώση. Φυσικά όλα αυτά δεν έγιναν σε μικρό χρονικό διάστημα. Όπως για να προκύψουν τα θεμέλια του οικοδομήματος απαιτήθηκαν αιώνες, το ίδιο και στην οικοδόμησή του χρειάστηκε να προσθέσουν το δικό τους χαλίκι πολλές ανθρώπινες γενεές.

Στην ώριμη φάση του αλφαβήτου το κάθε γράμμα απόκτησε το δικό του όνομα και κατ` επέκταση απόκτησε ταυτότητα και οντότητα. Η ηχητική απόδοση του κάθε γράμματος αποδόθηκε με τέτοιο έντεχνο ήχο-μέτρο, ώστε στο σύνολό τους έδεσαν συνεκτικά και ενοποίησαν την ηχητική απόδοση του αλφάβητου σ` ένα μουσικό μοτίβο, ενώ παράλληλα διευκολύνθηκε και η εκμάθησή του.

 

Οι ονομασίες των πρώτων γραμμάτων είναι δισύλλαβες και τελειώνουν με το ηχηρότερο των φωνημάτων “Α”. Το φώνημα “Η” ονομάζεται ήττα και την ονομασία του την προσθέτει στο δεύτερο σε σειρά γράμμα του αλφαβήτου ή πρώτο από τα σύμφωνα, το “Β”, καθώς και στα δύο σύμφωνα, που στην σειρά τοποθετούνται πριν και μετά από αυτό (β-ήτα, ζ-ήτα, ήτα,  θ-ήτα). Μετά τα πρώτα γράμματα, που είναι δισύλλαβα, ακολουθούν τα μονοσύλλαβα. Κάποιες μετέπειτα διορθώσεις-παρεμβάσεις στο αλφάβητο φαίνεται να παρενέβησαν σε κάποιο βαθμό στη συνεκτική του μουσικότητα.

Η σειρά των γραμμάτων

Όσο αφορά τη σειρά με την οποία τοποθετούνται φαίνεται να έχει μια λογική, η οποία συσχετίζεται με την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Για το πρώτο γράμμα του αλφαβήτου, το “Άλφα”, κατατίθεται για πρώτη φορά η πιθανή προέλευση της ονομασίας του. Η λέξη φαίνεται να αποτελείται από τα δύο πρώτα γράμματα δύο λέξεων. 

Το “αλ -” από τη λέξη αλέκτωρ (πετεινός). Είχα την τύχη τα πρώτα μου παιδικά χρόνια να τα ζήσω στο χωριό Σαλαμιού και έχω αποτυπωμένο στο μυαλό μου το καθημερινό πρωινό ξύπνημα. Δεκάδες πετεινοί, άλλοι από κοντινές στο σπίτι μας αποστάσεις, άλλοι από λιγότερο ή περισσότερο μακρινές αποστάσεις, λίγο πριν από το πρώτο φώς της ημέρας συνέθεταν μια φανταστική μουσική πανδαισία με το λάλημά τους, η οποία επέβαλλε το πρωινό ξύπνημα. 

Η δεύτερη συλλαβή “ - φα” προέρχεται από τη λέξη φάος που σημαίνει φως, το προμήνυμα δηλαδή του λαλήματος των πετεινών.

Ζώντας οι άνθρωποι της εποχής εκείνης απόλυτα μέσα στους νόμους της φύσης, μακριά από τεχνητούς φωτισμούς και νυκτερινές ενασχολήσεις, αυτές οι δύο λέξεις αποτελούσαν την αρχή της κάθε καινούριας παραγωγικής τους ημέρας.

Ως δεύτερο γράμμα του αλφαβήτου  ορίζεται το “Β” ίσως από τον βούν. Ο βούς ήταν το ποιο χρήσιμο και πολύτιμο «εργαλείο» για την ανθρώπινη επιβίωση, αφού με τη χρήση του όργωναν τη γη, για να συγκρατεί τους όμβρους και να καθίσταται  γόνιμη και καρποφόρα.

Ακολούθως τοποθετήθηκε το γράμμα “Γ”, ίσως από τη λέξη γη που τα γεννήματά της τρέφουν τον άνθρωπο.

Ακολουθεί το γράμμα “Δ”, ίσως από την αρχαία λέξη δώμα, δηλαδή την οικία, που στέγαζε και προστάτευε την οικογένεια. Δέλτα στην αρχαία ελληνική ονομάζεται και το ισοσκελές τρίγωνο, η μορφή δηλαδή του κεφαλαίου γράμματος, αφού τα μικρά προέκυψαν πολύ αργότερα.

Ο μύθος ότι το Ελληνικό αλφάβητο προήλθε από το Φοινικικό

Όταν το Φοινικικό αλφάβητο ανακαλύφθηκε το 19^ο αιώνα, η καταγωγή του ήταν άγνωστη. Έτσι άρχισαν να γεννιούνται διάφορα σενάρια σε σχέση με την προέλευσή του. Άλλοι το θέλουν να αναπτύχθηκε από την Αιγυπτιακή γραφή, άλλοι από την Πρωτοσημιτική, ή ακόμη από την ΠρωτοΧανανική ή αλλιώς ΠρωτοΚαναανική γραφή. Οι πρώτες γνωστές επιγραφές στο Φοινικικό αλφάβητο προέρχονται από την πόλη Βύβλο.

 Ωστόσο, κανένας συνδετικός κρίκος δε γεφυρώνει το μεγάλο κενό  μεταξύ των πιο πάνω συστημάτων γραφής και του Φοινικικού αλφαβήτου (χαριστικά χαρακτηρίζεται το φοινικικό ως αλφάβητο, αφού δεν συμπεριλαμβάνει τα φωνήεντα και ίσως να είναι ορθότερο να εντάσσεται στα συστήματα γραφής). 

Για να δοθεί ένα παράδειγμα της έκτασης του χάσματος της εξέλιξης, που χωρίζει τα πιο πάνω συστήματα γραφής από το Φοινικικό αλφάβητο, είναι ωσάν μετά την εφεύρεση του ποδηλάτου η αμέσως επόμενη εφεύρεση να ήταν το διαστημόπλοιο.

Η ομοιότητα των γραμμάτων του Φοινικικού αλφαβήτου με τα αντίστοιχα του Ελληνικού επέβαλε την άποψη, ότι το Ελληνικό αλφάβητο προήλθε από το Φοινικικό. Η άποψη αυτή στηρίχτηκε ακόμη στο γεγονός, ότι οι Φοίνικες ήταν αυτοί που διέδωσαν τη χρήση του αλφαβήτου.

Σε αντίθεση με το Φοινικικό αλφάβητο, που δεν έχει να προτάξει τις ρίζες εκείνες, που να δικαιολογούν την εξέλιξή του από κάποιο παλαιότερο σύστημα γραφής, το Ελληνικό αλφάβητο βρίσκεται σε μια αδιάκοπη εξελικτική πορεία, αφού αποτελεί τον καρπό της Ελληνικής συλλαβικής γραφής, ενώ επιπλέον έχει ως υποδομή του έναν πολιτισμό ασύλληπτου πνευματικού επιπέδου, ένα δείγμα του οποίου μας διέσωσε ο Όμηρος ο ποιητής και ακόμη πιο πίσω ένα μαρτυρημένο συνεχή πολιτισμό, που επεκτείνεται μέχρι το 8.000 π. Χ.

Η έντονη παρουσία των Φοινίκων στην Κύπρο, το κέντρο δηλαδή  του εμπορίου,  είναι συνυφασμένη  από την ύπαρξή τους και κατά την Κυπρογεωμετρική περίοδο η  πόλη του Κιτίου αναφέρεται ως Φοινικική πόλη, την οποία αξιοποιούν ως διαμετακομιστικό σταθμό για τα εμπορεύματα, που έφθαναν από την Καρχηδόνα[14], ενώ κάτω από την διακυβέρνησή τους έθεσαν και την πόλη της Λαπήθου[15]. 

Ως φύσει εμπορικός λαός, μέσω του θαλάσσιου εμπορίου, οι Φοίνικες ήταν αυτοί που διέδωσαν τη χρήση του αλφαβήτου τόσο στη Βόρεια Αφρική, όσο και στην Ευρώπη, όπου εσφαλμένα εκλαμβανόταν ως δική τους η επινόηση της αλφαβητικής γραφής

Συνεπώς η μόνη εκδοχή, η οποία μπορεί να στηριχτεί στη βάση της κοινής ανθρώπινης λογικής, είναι, ότι το Φοινικικό αλφάβητο, όπως και η φιλοσοφία των ονομασιών του και η μορφή των γραμμάτων του, είναι παρμένο από την πρώιμη φάση του Ελληνικού αλφαβήτου. Διαφορετικά, δεν μπορεί να τεκμηριωθεί κάποια άλλη λογική εξήγηση εκτός του να έπεσε από τον ουρανό (!)

Από πού αναμένεται να έρθει σημαντικό επισφράγισμα των πιο πάνω θέσεων και απόψεων

Κοντά στο σημερινό χωριό Σαλαμιού της Πάφου υπήρξε το βασίλειο της αρχαίας πόλης της Παλαιάς Σαλαμίνας. Ένα φοβερό γεωλογικό φαινόμενο γύρω στον 11^ο π. Χ. αιώνα είχε ως αποτέλεσμα να συμπαρασύρει στα βάθη της γης ένα τμήμα της αρχαίας πόλης, ενώ το τμήμα, που παρέμεινε στην επιφάνεια, καταστράφηκε ολοσχερώς. Αυτό το τμήμα αποτελεί σήμερα ένα παρθένο αρχαιολογικό πάρκο. Η τραγωδία της καταστροφής επεφύλαξε ένα καλό για την επιστήμη της αρχαιολογίας, αφού η γη κράτησε μέσα της “παγωμένες” μαρτυρίες της εποχής εκείνης, οι οποίες θα αλλοιώνονταν αν συνέχιζε η πόλη να ζει.

Κυπροαρκαδικός πολιτισμός

Μέσα στα γεωγραφικά όρια αυτού του πανάρχαιου βασιλείου υπήρξαν συνοικισμοί, τα ονόματα των οποίων συναντούμαι στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας Αρκαδίας και Αργολίδας. Να σημειωθεί, ότι τα όρια της Αρχαίας Αρκαδίας µε αυτά της σημερινής δε συμπίπτουν, αφού τότε ήταν ευρύτερα.  Έτσι, εκτός από το νησί της Σαλαμίνας, που φέρει το όνομα του βασιλείου, έχουμε και τις αρχαίες πόλεις, όπως η Κυλλήνη, η Τροιζηνία, η Ερμιόνη, τα Μέθανα και η Ασίνη, που, όσο αιρετικό και να ακούγεται, δεν αποκλείεται να οφείλουν την καταγωγή τους από την περιοχή αυτή, της Παλαιάς Σαλαμίνας και όχι το αντίθετο, όπως πιστεύεται.

Άλλωστε, ας μην παραγνωρίζουμε και το γεγονός, ότι και η αρχαία γλώσσα της Αρκαδίας δεν είναι άλλη από την αυτούσια Ελληνική, όπως αυτή ομιλείτο στην Κύπρο, τη γνωστή Κυπροαρκαδική. Για να γίνει αντιληπτό το βάθος του χρόνου να σημειωθεί το γεγονός ότι οι Αρκάδες είναι το αρχαιότερο ελληνικό φύλο.

Αντί-Βιβλιογραφίας

Οι αρχέγονες ρίζες του πολιτισμού των  Ελλήνων της Κύπρου, όπως και των Ελλήνων της Αρκαδίας χάνονται σε τόσο μεγάλο βάθος, έτσι που η βιβλιογραφία αδυνατεί να το αντέξει και συνεχώς μας θέλει να ερχόμαστε από κάπου. Τα τελευταία χρόνια προκειμένου να δοθεί υπόσταση στη θεωρία αυτή, η βιβλιογραφία επινόησε τα ούτω καλούμενα ινδοευρωπαϊκά φύλα, στη βάση μίας ρηχής λογικής, η οποία στηρίζεται στην κοινή ρίζα κάποιων λέξεων.

Πιο συγκεκριμένα, η ομοιότητα κάποιων βασικών λέξεων στη σανσκριτική, αρχαία ελληνική, λατινική, γερμανική, αγγλική κ.ά. όπως πατέρας (σανσκ. pita, αρχ. ελλ.πατήρ, λατ. pater, γερμ. Vater, αγγλ. father), μητέρα (σανσκ. mata, αρχ. ελλ. μήτηρ, λατ. mater, γερμ. Mutter, αγγλ. mother), σπίτι (σανσκ. dáma-, αρχ. ελλ. δόμος, λατ. domus) άλογο (σανσκ. áśva-, αρχ. ελλ. ἵππος, λατ. equus) κλπ. οδήγησε τους γλωσσολόγους στην υπόθεση, ότι οι λέξεις αυτές έχουν κοινή ρίζα.

Ενώ στη Γερμανική γλώσσα εντοπίζονται 16.530 απλές ή σύνθετες ελληνικές λέξεις, οι οποίες αποτελούν θεμελιώδες υλικό, τόσο ποσοτικά, όσο και ποιοτικά, στο συνολικό πλουτισμό της γερμανικής γλώσσας[16] … (!)

Ενώ η Αγγλική γλώσσα θεμελιώνεται με περισσότερες από 35.000 ελληνικές λέξεις[17] …(!)

Ενώ σύμφωνα με μελέτη του Γαλλικού Υπουργείου Παιδείας  το 64% των γαλλικών λέξεων έχουν ελληνική ρίζα[18]… (!)

Ενώ το λατινικό αλφάβητο κατά την επικρατέστερη θεωρία προέρχεται από το Ελληνικό και η μορφολογία και δομή γενικότερα της λατινικής γλώσσας βασίζονται στην αρχαία ελληνική …, εντούτοις διεκδικούν ίσες ιστορικές και χρονικές καταβολές με την πρωτότυπο αρχαία ελληνική γλώσσα.

Ενώ, η απλή και τετράγωνη λογική λέει, ότι το διαμετακομιστικό εμπόριο είναι αυτό, που διασκόρπισε την αρχέγονη γνώση της γλώσσας στον πρωτόγονο άνθρωπο, εντούτοις η βιβλιογραφία προτίμησε να κτίσει μια φανταστική θεωρία ανύπαρκτων και περιπλανώμενων πολιτισμών, την ύπαρξη των οποίων τοποθέτησε γύρω στο 4.000 π. Χ.

Ακόμη και με αυτό το φανταστικό σενάριο, να σημειωθεί ότι, ο αρχέγονος πολιτισμός των Κυπρίων, σύμφωνα με την αρχαιολογική σκαπάνη, γύρω στα 8.000 π. Χ., βρίσκεται σε ένα αξιοθαύμαστο για την εποχή του επίπεδο πολιτισμού. Συγκεκριμένα, οικοδομούσε οργανωμένες οικιστικές μονάδες, διακοσμούσε τους εσωτερικούς τοίχους με ζωγραφικές συνθέσεις και ακόμη καλλώπιζε τον εαυτό του φτιάχνοντας πρωτόγονα κοσμήματα. Εδώ δε λαμβάνονται υπόψη τα εκατοντάδες χρόνια ωρίμανσης, που προηγήθησαν μέχρι που ο πολιτισμός αυτός να φτάσει στο πιο πάνω επίπεδο. 

Γιατί λοιπόν αυτός ο αναδυόμενος  πολιτισμός θα έπρεπε να «παγοποιήσει» την ανέλιξή του έως και 6.000 χρόνια, μέχρι δηλαδή που η βιβλιογραφία επινοήσει τα ούτω καλούμενα ινδοευρωπαϊκά φύλα, τα οποία  θα έρθουν να τον ανακαλύψουν, τάχατες, για να του φέρουν τη γνώση; Και αλήθεια, πόσο αστείο και αφελές ακούγεται, όταν η βιβλιογραφία γράφει :

 “Ένας κλάδος των Ινδοευρωπαίων, οι Έλληνες (το όνομα φυσικά είναι πολύ μεταγενέστερο), περιπλανήθηκε για αιώνες πολλούς στις πεδιάδες της κεντρικής Ευρώπης και της βόρειας Βαλκανικής. Όμως γύρω στο 2000 π. Χ. άρχισαν να κατέρχονται κατά κύματα προς το νότιο άκρο της χερσονήσου.”[19]

 

Αυτός ο ούτω καλούμενος κλάδος των Ινδοευρωπαίων, άκουσον-άκουσον, κατέβηκε το 2000 π.Χ. στην Ελλάδα όπου έφερε τον πολιτισμό, ο οποίος στη συνέχεια, δηλαδή μεταξύ του 13^ου και 10^ου π.Χ. αιώνα, μέσω των Αχαιών έφθασε και στην Κύπρο.

Τι έχει να απαντήσει η βιβλιογραφία, όταν της προτάξουμε ότι: Όταν αυτός ο ούτω καλούμενος κλάδος των Ινδοευρωπαίων περιπλανιόταν, τάχατες, στις πεδιάδες της κεντρικής Ευρώπης και της βόρειας Βαλκανικής, οι Έλληνες στην Κύπρο το ίδιο χρονικό διάστημα λειτουργούσαν οργανωμένες βιομηχανικές μονάδες[20], και παράλληλα είχαν επινοήσει την συλλαβική γραφή για την καταγραφή της ελληνικής τους γλώσσας.

 

Γι’ αυτό σε πείσμα, αντί βιβλιογραφίας, προτάσσεται η ταυτότητα του γράφοντος. Ομολογώ ότι δεν ανήκω στην ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά όμως διεκδικώ το δικαίωμα της κατάθεσης άποψης νιώθοντας ως ένα κομμάτι αυτής της ιστορίας, μακρινό μεν αναπόσπαστο δε. Στον αντίποδα των ακαδημαϊκών γνώσεων, προτάσσω την απλή ανθρώπινη λογική με την οποία ο θεός προίκισε τον άνθρωπο. Έτσι, ως κομμάτι αυτής της ιστορίας, αλλά και με τη λιτή λογική των πραγμάτων, δεν μπορώ να αποδεκτό αρκετά παράδοξα, τα οποία αναπαράγονται και κατ` επέκταση επιβάλλονται, μέσα από το σύστημα των επιστημονικών εργασιών, όπου γίνεται αποδεκτή η όποια τοποθέτηση και ερμηνεία, αρκεί να “τεκμηριώνεται “ με την αναφορά της βιβλιογραφίας.

Δεν κακίζω το επιστημονικό σύστημα, όμως η λογική λέει, ότι οι μόνοι που δεν κάνουν λάθη είναι όσοι δεν παράγουν καθόλου έργο. Όσοι παράγουν λίγο έργο κάνουν λίγα λάθη, και όσοι παράγουν πολύ έργο κάνουν και πολλά λάθη. Αυτοί όμως που κάνουν πολύ έργο αναμφίβολα κατατάσσονται στις μεγάλες επιστημονικές προσωπικότητες. Κάτω από το βάρος της προσωπικότητάς τους, οι όποιες απόψεις και τοποθετήσεις τους εκλαμβάνονται από τους μετέπειτα μελετητές ως έγκυρες, αναπαράγονται και σταδιακά επιβάλλονται.

Η μακραίωνη ζώσα παράδοση, της οποίας είμαι κομμάτι, καθώς και η κοινή λογική, θέλουν τον καλό Θεό εξ υπαρχής να έχει τοποθετήσει τους Έλληνες, σε αυτούς τους δύο προικισμένους από τη φύση τόπους, όπου παρήγαγαν πολιτισμό. Έναν πολιτισμό που μέσω των εμπόρων διασκορπίστηκε ως θείο δώρο σε όλους τους λαούς, αρχαίους και μη.  Έτσι, το ελάχιστο δείγμα σεβασμού, που τους οφείλει η παγκόσμια βιβλιογραφία, είναι η μη παραχάραξη της ιστορία τους.

Και για να “αναγκαστεί” η ξένη βιβλιογραφία να αναγνωρίσει τον ελληνικό πολιτισμό ως την πρώτη αρχέγονη δεξαμενή γνώσης, από την οποία άντλησαν σχεδόν όλοι οι αρχαίοι πολιτισμοί, επιβάλλεται προηγουμένως όπως η ελλαδική βιβλιογραφία αναλάβει το μέρος της ευθύνης που της αναλογεί, φωτίζοντας τα κενά που αφορούν τις βαθύτερες ρίζες του ελληνισμού, και όπου η πανάρχαια Κύπρος αποτελεί γενεσιουργό κομμάτι του Ελληνισμού.

---

[1] http://www.mcw.gov.cy/mcw/da/da.nsf/All/FEF9127EDA620270C225719B00228342?OpenDocument

[2] Να διευκρινιστεί, ότι δεν αναφέρομαι στη γνωστή Σαλαμίνα της Κύπρου, αλλά σε μία δεύτερη, συνώνυμη πόλη-βασίλειο, την οποία πλέον ονομάζω Παλαιά Σαλαμίνα. Η Παλαιά Σαλαμίνα βρισκόταν κοντά στο σημερινό χωριό Σαλαμιού και κατεστράφη από σεισμό γύρω στον 11^ο π. Χ. αιώνα. Η γνωστή Σαλαμίνα φαίνεται να έχει μετονομαστεί από την αρχική της ονομασία “Αμμόχουστος” σε Σαλαμίνα από αποίκους, που μετοίκησαν από την Παλαιά Σαλαμίνα σε άγνωστο χρόνο, αλλά πριν από τον 5^ο  π. Χ. αιώνα. Αυτή η πόλη, η πόλη της Παλαιάς Σαλαμίνας, φαίνεται να είναι η πραγματική πατρίδα του Ομήρου.

[3] Ησύχιος, εκδ. M.Schmidt, Jena, 1858-1868. Εν λ. γης ομφαλός, η Πάφος και οι Δελφοί.

[4]  www.pyrgos-mavroraki.net

[5] P. Dikaios, Antiquite XXX, 1956, pp. 40-42 and pl. IX, Enkomi Excavations 1948-1958, II (Mainz 1971) pp.882-883

[6] http://www.utsandiego.com/uniontrib/20070419/news_1c19phil.html

[7]  Αρχιμανδρίτης Κυπριανός Κουριοκουρινέος, Ιστορία της Κύπρου: Περσαίος Βασιλεύς Παφίων, ου έτι μετά τα ταύτα το βασίλειον της Σαλαμίνης ο Τεύκρος αποθνήσκων άφησε.

Στέφανος Βυζάντιος, Εκ των Εθνικών:  Αμαθούς, πόλις Κύπρου αρχαιοτάτη … από της Κινύρου μητρός Αμαθούσης.

[8] Κυπροσυλλαβική επιγραφή εντοπίστηκε εντός τριγωνικού αετώματος, το οποίο σχηματίζεται στην κορυφή  πέτρινης στήλης, στην οποία παρίσταται ένας γενειοφόρος τοξότης. Η αρχαιότητα ανευρέθηκε στο χωριό Σαλαμιού και από το 1874 βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο με αριθμό καταγραφής C-430.

O Deecke ( I.H.Hall. “The Bearded Archer” The Atheneum, No 2757, August 28, 1880) διαβάζει την επιγραφή ως εξής: Ιjαρότατος Αριπάος ε(ν)θάδε ηρώι FΩρώ ναό(ν) το(ν) δ` έδωκε ιν Αμύντω τω υιώ Ιθονίκη δόξαι οσεjα.

Την ίδια επιγραφή ο Masson (Les Incriptions Chypriotes Syllabiges (1983), no 93,pp 148-149) διαβάζει ως εξής: Αρισταγόραι τω ΟνασιFοικω επέστασε ο πάς / κας οι κασίγνητοι ο(ι) αυτώ … τόδε.

Εξετάζοντας τις αναγνώσεις των δύο καθηγητών διαφώνησα με την ορθότητα των δύο αναγνώσεων και προχώρησα σε διαφορετική ανάγνωση, ( Παπαδόπουλος Σάββας, Η Σαλαμίνα της Πάφου – Μαρτυρίες και Θεωρίες (Λευκωσία 2008) κεφ. “Ο Γενειοφόρος Τοξότης ”   σελ. 86-107)  ως εξής:  Μυστωρότατος(ε) Αραφάος ετασά εποικά πελάω μετ` έδος(ε) ινα μηδοτ` ου α οίτο. Νικήτωρ ιη ος έρι.

[9] Inscriptions Chypriotes Syllabiques, Olivier Masson, 196 a & b.

[10] (Οδύσσεια, Τ176): ...εν μεν Αχαιοί εν δ' Έτεόκρητες μεγαλήτορες, εν δε Κύδωνες Δωριέες τε τριχαϊκες διοί τε Πελασγοί..

.

[11] Comptes vendus de l Academie des Inscriptions (1980) p. 135 : Οφέλταυ

[12]  Ὅτε τὰ(ν) πτόλιν Ἐδάλιον κατέFοργον Μᾶδοι κὰς ΚετιῆFες ἰ(ν) τῶι Φιλοκύπρων Fέτει τῶ Ὀνασαγόραυ, βασιλεὺς Στασίκυπρος κὰς ἁ πτόλις ἘδαλιῆFες ἄνωγον Ὀνασίλον τὸν Ὀνασικύπρων τὸν ἰyατῆραν κὰς τὸ(ν)ς κασιγνήτο(ν)ς ἰyᾶσθαι τὸ(ν)ς ἀ(ν)θρώπο(ν)ς τὸ(ν)ς ἰ(ν) τᾶι μάχαι ἰχμαμένο(ν)ς ἄνευ μισθῶν. Κάς παι εὐFρητάσα(ν)τυ βασιλεὺς κὰς ἁ πτόλις Ὀνασίλωι κὰς τοῖς κασιγνήτοις ἀ(ν)τὶ τῶ μισθῶν κὰ ἀ(ν)τὶ τᾶ ὑχήρων δοFέναι ἐξ τῶι Fοίκωι τῶι βασιλῆFος κὰς ἐξ τᾶι πτόλιFι ἀργύρω ΤΑ Ι ΤΑ. ἜδυFαν οἶ(ν)νυ ἀ(ν)τὶ τῶ ἀργύρων τῶδε τῶ ταλά(ν)των βασιλεὺς κὰς ἁ πτόλις Ὀνασίλωι κὰς τοῖς κασιγνήτοις ἀπὺ τᾶι γᾶ(?)ι τᾶι βασιλῆFος τᾶ’ ἰ(ν) τ’ οἱρῶνι τῶι Ἀλα(μ)πριyάται, τὸ(ν) χῶρον τὸν ἰ(ν) τῶι ἕλει τὸ(ν) χραυόμενον Ὄ(γ)κα(ν)τος ἅλFω κὰς τὰ τέρχνιyα τὰ ἐπιό(ν)τα πά(ν)τα ἔχην πανώνιον ὑFαις γα(?)ν ἀτελήν. Ἤ κέ σις Ὀνασίλον ἢ τὸ(ν)ς κασιγνήτο(ν)ς ἢ τὸ(ν)ς παῖδας τῶ(ν) παίδων τῶν Ὀνασικύπρων ἐξ τῶι χώρωι τῶιδε ἐξορύξη, ἰδέ παι, ὃ ἐξορύξη πείσει Ὀνασίλωι κὰς τοῖς κασιγνήτοις ἢ τοῖς παισὶ τὸν ἄργυρον τό(ν)δε: ἀργύρω ΤΑ Ι ΤΑ. (vacat) Κὰς Ὀνασίλωι οἴFωι ἄνευ τῶ(ν) κασιγνήτων τῶν αἴλων ἐFρητάσα(ν)τυ βασιλεὺς κὰς ἁ πτόλις δοFέναι ἀ(ν)τὶ τᾶ(ς) ὑχήρων τῶ μισθῶν ἀργύρω ΠΕ ΙΙΙΙ ΠΕ, (vacat) ΙΙ ΔΙ Ἐ. Ἔδωκ’ οἶ(ν)νυ βασιλεὺς κὰς ἁ πτόλις Ὀνασίλωι ἀ(ν)τὶ τῶ ἀργύρω τῶδε ἀπὺ τᾶι γᾶ(?)ι τᾶι βασιλῆFος τᾶ’ ἰ(ν) Μαλανίyαι τᾶι πεδίyαι τὸ(ν) χῶρον τὸν χραυζόμενον Ἀμενίyα ἅλFω, κὰς τὰ τέρχνιyα τὰ ἐπιό(ν)τα πά(ν)τα, τὸ(ν) ποἑχόμενον πὸς τὸ(ν) ῥόFο(ν) τὸ(ν) Δρύμιον κὰς πὸς τὰν ἱερηFίyαν τᾶς Ἀθάνας, κὰς τὸ(ν) κᾶπον τὸν ἰ(ν) Σι(μ)μίδος ἀρούραι, τὸ(ν) ΔιFείθεμις ὁ Ἀρμάνευς ἦχε ἅλFω(ν), τὸ(ν) ποἑχόμενον πὸς Πασαγόραν τὸν Ὀνασαγόραυ, κὰς τὰ τέρχνιyα τὰ ἐπιό(ν)τα πά(ν)τα ἔχην πανωνίο(ν)ς ὑFαις γα(?)ν, ἀτελίyα ἰό(ν)τα. Ἤ κέ σις Ὀνασίλον ἢ τὸ(ν)ς παῖδας τὸ(ν)ς Ὀνασίλων ἐξ τᾶι γᾶ(?)ι τᾶιδε ἲ ἐξ τῶι κάπωι τῶιδε ἐξορύξη, ἰδὲ ὁ ἐξορύξη πείσει Ὀνασίλωι ἢ τοῖς παισὶ τὸν ἄργυρον τό(ν)δε: ἀργύρων ΠΕ ΙΙΙΙ ΠΕ, ΙΙ ΔΙ Ἐ. Ἰδὲ τὰ(ν) δάλτον τά(ν)δε, τὰ Fέπιyα τάδε ἰναλαλισμένα(ν),βασιλεὺς κὰς ἁ πτόλις κατέθιyαν ἰ(ν) τὰ(ν) θιὸν τὰν Ἀθάναν τὰν περ’ Ἐδάλιον, σὺν ὅρκοις μὴ λῦσαι τὰς Fρήτα(ν)ς τά(ν)σδε ὑFαις γα(?)ν. Ὅπι (?) σίς κε τὰ(ν)ς Fρήτα(ν)ς τά(ν)σδε λύση, ἀνοσίyα/ἀνόσιyα Fοι γένοιτυ. Τά(ν)ς γε γᾶ(?)(ν)ς τά(ν)σδε κὰς τὸ(ν)ς κάπο(ν)ς τό(ν)σδε οἱ Ὀνασικύπρων παῖδες κὰς τῶ(ν) παίδων οἱ παῖδες ἕξο(ν)σι αἰFεὶ, ο’ ἰ(ν) τ’ οἱρῶνι τῶι ἘδαλιῆFι ἴω(ν)σι.

[13] Το Καφίζιν ή μικρός Άρωνας, είναι αρχαιολογικός χώρος  κοντά στην περιοχή του λόφου Άρωνας στην Αγλανζιά. Στο χώρο αυτό υπάρχει σπήλαιο λατρείας Νύμφης, εντός του οποίου βρέθηκαν σημαντικά αρχαιολογικά έργα τέχνης και επιγραφές σε κυπροσυλλαβική και αλφαβητική γραφή. Με βάση ημερομηνίες, που σημειώνονται σε ορισμένες επιγραφές, η χρήση του Νυμφαίου χρονολογείται στην Ελληνιστική Περίοδο και συγκεκριμένα μεταξύ των ετών 225 - 218 π. Χ., δηλαδή από το 23^o έτος βασιλείας του Πτολεμαίου του Ευεργέτη ως το 4^ο έτος του Πτολεμαίου Φιλοπάτορα.

 

The Nymphaeum of Kafizin, Terence B. Mitford, Kadmos, 1981.

[14] Χατζηιωάννου Κυριάκος, ΑΚΕΠ, τομ. Ε΄ σελ.149, Λευκωσία 1983

[15] Σκύλαξ Καρυανδεύες. Περίπλους, Εκδ. Muller I p. 77.103 : Κατά δε Κιλικίαν εστί νήσος Κύπρος και πόλεις εν αυτή αιδε. Σαλαμίς Ελληνίς … Καρπασεία, Κερύνεια, Ληπηθίς Φοινίκων,  …

[16] Προκοπίδης Χαρίλαος Α., Τα ελληνικά στη γερμανική γλώσσα= Das Griechische in der deutschen Sprache, Αθήνα, Κάκτος, 1994.

[17] Οι Ελληνικές Λέξεις στην Αγγλική Γλώσσα, Αριστείδης Κωνσταντινίδης, Θεσσαλονίκη, 1994.   

You speak Greek, you just don't know it, Annie Stefanides, εκδ. Ianos 2010.

Επίσης ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας και Καθηγητής Ξενοφών Ζολώτας είχε εκφωνήσει δύο λόγους στην Αγγλική γλώσσα, στην Ουάσιγκτον, στις 26 Σεπτεμβρίου και στις 2 Οκτωβρίου 1959, οι οποίοι έμειναν μνημειώδεις. Με την αφαίρεση λίγων συνδέσμων, άρθρων και προθέσεων όλες οι λέξεις ήταν δανεισμένες από την ελληνική γλώσσα. Το ίδιο επανέλαβαν αργότερα ο Δρ Ιωάννης Καλαράς σε επιστημονική εισήγησή του στο Ξενοδοχείο ΤΙΤΑΝΙΑ στις 15/3/2000 καθώς  και  ο Καθηγητής Ορθοπεδικής στο Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων Παναγιώτης Σουκάκος, κατά την διάρκεια του 5^ου Ευρωπαικού Συνεδρίου Ορθοπεδικής, που διοργανώθηκε στη Ρόδο.

[18]  Η ομιλία του Γάλλου διπλωμάτη στην Πρεσβεία της Αθήνας, κ. Λυκ Ασλέν ντε Βιγιανκούρ, η οποία έγινε με τη χρήση μόνο ελληνικής προελεύσεως γαλλικών λέξεων, κατά το πρότυπο Ζολώτα, είναι από μόνη της μαρτυρία.

“En cette epoque historique de l’euro, les cycles de la politique et de l’orthodoxie economique sont en synergie dans notre sphere geographique. L’Enosis europeenne, atome dans le cosmos et dans la galaxie des idees geopolitiques, a un programme thematique et geographique orchestre. C’est un phenomene authentique et non un periple chmerique ou ephemere. Entre parentheses, pour laconique, ce n’ est pas la boite de panadore, encore moins les Danaides”.

“Στην ιστορική αυτή εποχή του ευρώ, οι κύκλοι της πολιτικής και της οικονομικής ορθοδοξίας βρίσκονται επιτέλους σε συνεργασία στη γεωγραφική μας σφαίρα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, άτομο στον κόσμο και στο γαλαξία των γεωπολιτικών ιδεών, διαθέτει πρόγραμμα ενορχηστρωμένο αυθεντικό και όχι για περίπλου χειμερινό ή εφήμερο. Εντός παρενθέσεων, για να τα πω λακωνικά, δεν είναι το κουτί της Πανδώρας, ούτε βέβαια ο πίθος των Δαναΐδων”. 

[19] Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, σχεδιασμός και επιστασία Μ. Ζ. Κοπιδάκης, Αθήνα.

[20] www.pyrgos-mavroraki.net